Hastalığın Mekanizması
Varis, alt ekstremitelerdeki damar kapaklarının deformasyonu ve işlevsiz hale gelmesi sonucu ortaya çıkan bir sorundur. Kirli kanın akciğerlere taşınması imkansız hale geldiğinde, özellikle hasta ayakta durduğunda kirli kanın geri akışı ile verimsizlik meydana gelir.

Varisler genellikle genetik faktörler veya yaşam tarzı etkileri nedeniyle oluşur. Alt ekstremitelerde biriken kirli kan, özellikle ödem ve şişliklere neden olur. Varisler, etkilenen damarın boyutuna ve yerine bağlı olarak bazı belirtiler gösterir.

Belirtiler

• Bacaklarda ağrı
• Uyuşma
• Yorgunluk
• Kaşıntı
• Gece krampları
• Şişlik
• Parestezi (hissizlik)
• Huzursuz bacak

Varis Türleri
Varisler üç gruba ayrılır. Yetersiz damarın boyutuna ve yerine bağlı olarak farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Varis türleri şunlardır:

• Telanjiektaziler (kılcal varisler): Genellikle hormonal değişiklikler nedeniyle 30-50 yaş grubundaki kadınlarda görülür. Yüzeysel olarak yerleşen bu varisler 1 mm’nin altında çapa sahiptir. Mavimsi ve kırmızımsı renkte olup, yapıları itibariyle kabarık olmadıkları için dokunarak hissedilmezler. Genellikle kozmetik sorunlar dışında belirti göstermezler.
• Retiküler (orta boy varisler): Bu varisler bacağın herhangi bir yerinde lokalize olabilir ancak genellikle diz arkasında görülür. Hafif kabarık, kırmızımsı ve mavimsi renkte olan bu varisler kontrol altında tutulmalıdır.
• Büyük Damar Varisleri: Çapı 4 mm’nin üzerinde olan büyük damar varisleri genellikle kabarık, görsel ve elle hissedilebilir yapıda olup, büyük eğriliklerle birlikte görülürler. Bu tip varisler genellikle baldırlarda görülür ve zamanla büyüme potansiyeline sahiptir, bu nedenle mutlaka tedavi edilmelidir.

Varisler Başka Hastalıklara Neden Olur mu?
Varis, tedavi edilmeden önce uzun bir süre boyunca belirginleşen bir hastalıktır. Ancak dolaşım sisteminin işlevsiz hale gelmesi ve damar kapaklarının bozulması sonucu ortaya çıkan varisler, içlerinde pıhtı barındırma riski taşır. Bunun nedeni damar içindeki kan akışının yavaşlamasıdır. Flebit olarak bilinen bu durum, uzun süre geçmeyen ağrı, kızarıklık ve şişlik şikayetleri ile kendini gösterir.

Varisin içindeki pıhtı bazen vena kavaya ulaşarak derin ven trombozuna neden olabilir, bu da akciğer embolisi gibi çok ciddi problemlere yol açabilir.

Tedavi edilmediğinde veya kontrol altına alınmadığında, varisler ciltte kalınlaşmaya, bacaklarda şişlik, cilt renginde koyulaşma ve venöz ülser olarak bilinen yara oluşumlarına neden olabilir.

Varislerden Nasıl Korunulur?
Varislerden korunmak, dolaşım sisteminin sağlığını korumakla mümkündür. Bacaklardaki kaslar güçlendirilmelidir. Varis oluşumunu önlemek için şunlara dikkat etmek önemlidir:

• Uzun süre ayakta durduktan sonra bacakları uzatıp dinlendirmek,
• İdeal kiloyu korumak,
• Dengeli ve sağlıklı bir diyet uygulamak,
• Kan dolaşımını engelleyecek dar giysilerden kaçınmak,
• Kan basıncının yükselmesini önlemek için lif açısından zengin yiyecekler tüketmek,
• A, C ve E vitaminlerini dengeli ve yeterli miktarda almak,
• Bir egzersiz programını takip etmek,
• Uzun süre ayakta kaldıktan sonra kısa yürüyüşler yapmak,
• Yüksek topuklu ayakkabılardan kaçınmak.